Brexit weer uitgesteld

Vanavond had Brexit moeten plaatsvinden, maar het gaat niet door. De Europese Unie heeft het verzoek van het Verenigd Koninkrijk (VK) om uitstel ingewilligd. De nieuwe datum is 31 januari 2020. Als het VK het Terugtrekkingsakkoord vóór die tijd weet te ratificeren, kan Brexit ook op 1 december of 1 januari plaatsvinden. Vandaar de term ‘flextension’. Het goede nieuws is dat een hard ‘no-deal’ Brexit is vermeden. Maar de onzekerheid duurt voort. Een ‘no-deal’ Brexit kan nog steeds, op 31 januari, of eind 2020, of zelfs eind 2022. Veel hangt af van de verkiezingen die op 12 december in het VK gaan plaatsvinden. Wie krijgen de overhand in het Lagerhuis: de Brexiteers of de Remainers?

Ondernemers die zaken doen in het VK willen zekerheid. De Nederlandse land- en tuinbouw exporteert jaarlijks voor 8 miljard euro naar het VK. Dit betreft vooral groenten en fruit, vlees, bloemen en planten, zuivel, suiker, zaden en pootgoed. De Britse land- en tuinbouw exporteert voor 2 miljard euro naar Nederland. Niemand heeft belang bij een harde ‘no-deal’ Brexit. Er moet een Terugtrekkingsakkoord komen, of uitstel. Als het nieuwe Britse parlement dan uiteindelijk akkoord gaat, moet er nog genoeg tijd zijn om een handelsverdrag te sluiten. Dat neemt jaren. De praktijk -met handelsdeals zoals JEFTA (Japan-EU) of CETA (Canada-EU)- wijst dat uit.

Verkiezingen in het VK op 12 december
Wie verwacht dat de komende verkiezingen wel een doorbraak gaan opleveren, kan wel eens bedrogen uitkomen. De Brexit Party van Nigel Farage gaat stemmen afsnoepen van Boris Johnson. Labour heeft grote interne problemen en gaat stemmen verliezen aan de liberalen en groenen (pro-Europees). Grote kans dus dat op vrijdag 13 december niemand een meerderheid heeft in het parlement. Verder kun je er op rekenen dat naast Brexit andere thema’s de verkiezingen gaan domineren, zoals gezondheidszorg.

Met een ‘hung parliament’ zal het tijd kosten om een nieuwe regering te vormen. Alle reden dus om aan te nemen dat de mogelijkheid van 1 januari niet gehaald wordt. Het Europees Parlement moet ook nog instemmen met het Terugtrekkingsakkoord en die gaan daarvoor niet terugkomen van Kerstreces.

Gelijk speelveld
EU-onderhandelaar Michel Barnier sprak gisteren op een bijeenkomst van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) in Brussel. Hij vergeleek Brexit met een reis die nog lang duurt. Hij zei: “we willen een partnerschap met het VK. Het VK wil vrijhandel zonder tarieven en quota. Maar ze moeten ook kijken naar productiestandaarden (milieu), staatssteun en belastingen. De EU wil handel zonder tarieven, quota én dumping.” Volgens Barnier wordt juni 2020 het eerste “moment van de waarheid”. De EU zal haar ambities aanpassen aan wat het VK biedt. Barnier wees er ook op dat het handelsverdrag met de EU moet worden geratificeerd door de parlementen van alle EU-lidstaten. De ervaringen met eerdere handelsverdragen zoals met Canada (CETA) tonen dat dit proces jarenlang kan duren. En dan hebben we het nog niet gehad over het Lagerhuis.

Geopolitiek
Op de achtergrond gaat het over invloedssferen. Maakt het VK zich langzaam los van Europa en kiest het voor de “special relationship” met de Verenigde Staten? Barnier nam gisteren die term ook een aantal malen in de mond. Hij zou graag het gekrakeel over het Terugtrekkingsakkoord achter zich laten om zo snel mogelijk aan de slag te gaan met de toekomstige relatie tussen het VK en de EU. Dat is in het belang van Nederlandse boeren en tuinders. LTO wil dus een gelijk speelveld en ongehinderde handel tussen het VK en de EU. Hierbij wordt intensief samengewerkt met andere landbouworganisaties in Europa, waaronder de Britse landbouworganisatie National Farmers’ Union NFU). De NFU wil ook ‘frictionless trade’ en geen verlaging van de kwaliteitsstandaarden. Maar als het VK handelsakkoorden gaat sluiten met andere landen, bijvoorbeeld de Verenigde Staten, wordt dat ingewikkeld. De productiestandaarden in de VS wijken af van de Europese. Buiten Europa is er sowieso minder aandacht van kopers en consumenten voor milieu, klimaat en dierenwelzijn. Als de productiestandaarden in het VK worden afgezwakt, wordt de afzet van onze producten in het VK bemoeilijkt. Op de langere termijn dus geen goed uitzicht.

Klaas Johan Osinga, kjosinga@lto.nl