Wees goed voorbereid in crisistijd

De overstromingen in Limburg in de zomer van 2021 hebben laten zien dat een goede voorbereiding op rampen cruciaal is. Volkomen onverwacht trad het water buiten zijn oevers, met enorme schade en dodelijke slachtoffers tot gevolg. Door klimaatverandering is de kans groot dat we vaker met overstromingen te maken krijgen. Daarom werkt LTO Nederland sinds voorjaar 2021 in de pilot Veehouderij Evacuatie Beoordeling (VEB) samen met het ministerie van LNV en de Veiligheidsregio Utrecht aan het verbeteren van de evacuatie van melkveehouderijen.

In de pilot in het Utrechtse Alblasserwaard is de eerder ontwikkelde Veehouderij Evacuatie Beoordeling (VEB) getest. Met dit wetenschappelijke model kan de evacuatie van veehouderijen worden beoordeeld. Dit gebeurt aan de hand van 47 factoren, waaronder de geografische ligging van het bedrijf, aanwezige diersoorten, gezondheidsstatus, weidegang en de beschikking over huiskavels. De uiteindelijke score resulteert in een groene, rode of oranje bedrijfsstatus. Dat geeft aan of een bedrijf makkelijk, middelmatig of moeilijk te evacueren is. Door deze bedrijfsstatus in vredestijd vast te stellen, kunnen veehouders en hulpdiensten effectiever opereren en besluiten nemen ten tijde van een (dreigende) ramp.

Jeanette van de Ven, portefeuillehouder Gezonde Dieren bij LTO Nederland: “Rampen zijn niet te voorkomen en komen vaak onverwacht. Een goede voorbereiding is daarom cruciaal. Bij een (dreigende) ramp is er sprake van flinke tijdsdruk. Als veehouders hebben we de wettelijke zorgplicht voor onze dieren. Ook als we deze moeten evacueren. Evacuatie van een veehouderij is niet eenvoudig en vraagt een goede preventieve aanpak.”

Crisis Centrum Dieren
Dr. Joris Wijnker, universitair docent aan de Universiteit Utrecht en begeleider van de pilot, pleit in het Tijdschrift voor Diergeneeskunde van april 2022 voor een permanent Crisis Centrum Dieren (CCD). Het CCD zou moeten bestaan uit een netwerk van dierenartsen uit verschillende regio’s. Dit netwerk is 24/7 bereikbaar ter ondersteuning van de veiligheidsregio’s. Bij crises, van welke aard dan ook, kan zo eenvoudig worden opgeschaald. De informatie uit de VEB’s vormt de basis van de databases waarop het CCD zich baseert, waardoor sneller effectieve besluiten kunnen worden genomen om evacuaties te optimaliseren.

Stalbranden
Een evacuatiebeoordeling is niet alleen nuttig voor overstromingen, maar ook om stalbranden te voorkomen. Hiervoor is het van groot belang om de alertheid en bewustwording van risico’s van de veehouder te verhogen. Daarnaast geeft dit de brandweer meer informatie over de locatie van de melding. Doordat ze meer weten over de aard van het bedrijf, de aanwezige dieren, technische installaties en stalcompartimenten, kunnen zij hun taak effectiever uitvoeren. Naast het adviseren over preventieve maatregelen, kan een evacuatiebeoordeling ook bij stalbrand veel dierlijke slachtoffers voorkomen.