Winterteelten 7e APN eindelijk bekend, maar onvolledig

De langverwachte lijst met winterteelten is zojuist door minister Adema gedeeld. LTO heeft gemengde gevoelens over de uiteindelijke lijst, veel van de inbreng is overgenomen maar er ontbreken ook gewassen. Het op tijd toepassen van vanggewassen op zand- en lössgronden is één van de genoemde maatregelen in het 7^e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (APN). Wanneer een vanggewas later dan 1 oktober wordt ingezaaid dan zal er in het volgende jaar gekort worden op de stikstofgebruiksnorm. Winterteelten worden hierop uitgezonderd, omdat voor sommige teelten het toepassen van een vanggewas onmogelijk is.

De eerste gewassen zitten inmiddels in de grond . maar nu pas komt er berichtgeving uit Den Haag. De minister geeft in de brief aan vooruitlopende op de publicatie van de regelgeving nu duidelijkheid te willen geven, zodat ondernemers daar rekening mee kunnen houden met de keuzes in de bouwplannen. Dit is natuurlijk veel te laat. Bouwplannen worden veel eerder gemaakt.  Een deel van de kosten is ook al gemaakt (pootgoed, meststoffen etc,) en land al gehuurd/geruild.

Veel vollegrondsgroentegewassen zijn gelukkig op de lijst geplaatst maar er ontbreken ook gewassen zoals consumptieaardappelen, vezelhennep en een aantal groente gewassen (zoals suikermais). Het grootste deel van de consumptieaardappelen op lichte gronden wordt bijvoorbeeld pas na 1 oktober geoogst. Het gemiddelde oogstmoment is in de afgelopen jaren ook verlaat, wat samenhangt met het veranderende klimaat en de verlenging van het groeiseizoen in Nederland.. De impact van het ontbreken van consumptieaardappelen op de lijst wintergewassen, is dan ook groot. Aardappelen hebben de groei in september en oktober nodig voor een voldoende opbrengst. Daarnaast kan de capaciteit van opslag en verwerking voor 1 oktober niet op een rendabele manier vergroot worden.  Ook voor de suikerbiet is het een merkwaardige regeling. Oogst je in oktober dan krijg je een N korting, maar oogst in november heeft geen consequenties.

Het is duidelijk dat de overheid nog steeds inzet op kalenderlandbouw met alle gevolgen van dien. Vanuit het oogpunt van goed bodembeheer is het maar zeer de vraag of vroeger oogsten ook beter voor de bodem en het milieu uitpakt als de omstandigheden niet optimaal zijn. Los daarvan stelt dit de hele keten van boer, loonwerker, transport tot industrie voor onmogelijke logistieke uitdagingen, jaagt de kostprijs omhoog en drukt het verdienvermogen. Fors lagere opbrengsten door te vroeg oogsten, passen ook niet bij duurzaam produceren.

Een ander frappant punt is dat de systematiek van de regeling zelf, de zogenaamde korting op de stikstofgebruiksnorm, niet meer geconsulteerd zal worden. Eerder heeft LTO al input geleverd via de consultatie op de gewaslijsten, maar de eerdere belofte om de regeling zelf nog aan de sector voor te leggen wordt dus niet ingewilligd. Differentiatie naar de mate van uitspoelings-gevoeligheid van gewassen of naar regio zal dus niet worden toegepast. Daarbij komt ook nog de gevreesde stapeling van kortingen zoals bijvoorbeeld de voorgenomen 20% korting in met nutriënten verontreinigde gebieden die hiermee toch te lijkt te gebeuren. LTO doet nogmaals de oproep om ongewenste effecten eerst in beeld te brengen voordat dit beleid geëffectueerd wordt.