Overgangsjaar onontkoombaar, sector roept overheid op tot redelijkheid en bijsturing 7e APN en GLB

De sector pleit voor het aanwijzen van 2023 als overgangsjaar voor GLB en 7^e Actieprogramma betreffende de Nitraatrichtlijn (APN), omdat regelgeving nog steeds niet gereed is en het voor ondernemers te laat is om hun plannen nog voor 2023 aan te passen. Het consortium dat samen optrekt voor de ontwikkeling van de Maatwerkaanpak voor het 7^e APN – bestaande uit LTO Nederland, NAJK, NAV, POV, Cumela, BO Akkerbouw, NZO en Rabobank – en ook Stichting TOG, Vigef en GroentenFruitHuis trekken hierover al langere tijd bij het ministerie van LNV aan de bel. De breed gedragen boodschap is dat invoering van alle onderdelen uit het 7^e APN en het GLB per 1 januari 2023 onwenselijk en praktisch onmogelijk is.

Beleid nog niet klaar voor invoering
Het landbouwbeleid dreigt steeds verder te ontsporen. Onderdelen van het 7^e APN en het  nieuwe Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) moeten nog uitgewerkt worden door de overheid. De invulling staat nog niet vast en het tijdspad voor de implementatie (1 januari 2023) is te kort. Ook de informatievoorziening is ver onder de maat. Ondernemers weten daardoor niet waar zij rekening mee moeten houden, terwijl de eerste gewassen voor volgend teeltseizoen al zijn gezaaid, de bouwplannen voor 2023 veelal al vast staan, afspraken over ruil, huur en verhuur zijn gemaakt en contracten zijn afgesloten. Het is praktisch onmogelijk om de nu al ingezette bouwplannen en afspraken daar later (gedurende het seizoen) nog op aan te passen. Dit zorgt voor veel onduidelijkheid en onrust in de sector. Het is volgens de sector daarom onontkoombaar dat er voor een aantal voorschriften van het 7^e APN en het GLB een overgangsjaar komt. Dit geeft de overheid de tijd en ruimte om per 2024 passende maatregelen in te voeren. Daarnaast zal LNV ook terug naar Brussel moeten om met een beter onderhandelingsresultaat voor de derogatie thuis te komen: er is werk aan de winkel in Europa voor de nieuwe minister van LNV Piet Adema.

Onduidelijkheid invulling 7^e APN en GLB
Telers tasten nog in het duister naar wat de regels inhouden rondom het 7^e APN en het GLB. Zo is het nog steeds niet duidelijk welke teelten als winterteelten beschouwd mogen worden. Als gevolg daarvan ontbreekt dus helderheid welke gewassen voor 1 oktober wel en niet van het land hoeven te zijn op alle zand- en lössgronden. Ook de regels rondom bufferstroken zijn volstrekt onduidelijk: waar moet welke breedte gehanteerd worden, en wat mag daar nog wel of niet op? Het is zelfs nog niet duidelijk aan welke voorwaarden voldaan moet worden om in aanmerking te komen voor de basispremie van het GLB, laat staan om mee te doen aan de ecoregelingen. Het Nationaal Strategisch Plan (NSP) voor het GLB is afgelopen week pas ingediend bij de Europese Commissie. Onlangs is er nog een derogatiebeschikking bijgekomen met aanvullende, ingrijpende voorwaarden die ook nog verder moeten worden uitgewerkt, zoals de zogenoemde ‘nutriënten verontreinigde gebieden’. Door alle onduidelijkheid heeft de ontwikkeling van het door het consortium aangedragen alternatief op een aantal middelvoorschriften uit het 7^e APN, de Maatwerkaanpak, vertraging opgelopen. De sector wil  voortvarend aan de slag met het verbeteren van de waterkwaliteit, maar dan moet wel duidelijk zijn wat er wettelijk gevraagd wordt komend teeltseizoen.

Overgangsjaar
De sector vindt het daarom niet meer dan redelijk dat er uitstel komt van de invoering van de bufferstroken of teeltvrije zones (7^e APN en GLB), de vanggewassen op zand en löss (7^e APN) en de datum voor het verlaten van de start van het bemestingsseizoen (7^e APN). Daarnaast zouden de ecoregelingen van het GLB voor 2023 toegankelijker moeten worden gemaakt; bijvoorbeeld door verlaging van de vereiste van het aantal punten per hectare van 5 naar 3. Dit alles kan gecombineerd worden met de al afgekondigde GLB-derogaties voor 2023 op de nieuwe conditionaliteitseisen van vruchtwisseling en 4% bouwland uit productie. Vandaag werd bekend dat LNV de roep van sector begint te horen: voor enkele onderdelen uit het NSP is voorgesteld om 2023 als leerjaar te zien,  gezien de korte voorbereidingstijd voor de nieuwe eisen waar boeren aan moeten voldoen. De sector doet een dringende oproep aan de overheid om pas op de plaats te maken en samen met de sector te komen tot een tijdige vaststelling van het GLB en 7^e APN vanaf 2024.