Onderhandelingen gaan door

Al bijna een jaar lang beheerst stikstof het leven van vele boeren en een flink deel van de LTO-agenda. Dat betekent niet dat we ons voor bijvoorbeeld de Herbezinning mestbeleid, het Uitvoeringsprogramma Gewasbescherming 2030, het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid of de Green Deal minder inspannen. LTO schaakt op meerdere borden. Dat is onze kracht. Als netwerkorganisatie doen we dat vaak samen binnen allianties. Niet alleen binnen het Landbouw Collectief werken we immers met bondgenoten.

Hebben we voor stikstof vorderingen gemaakt? Jazeker. Hebben we op dit moment alles binnengehaald? Nee. Het kabinet wil de komende weken maatregelen op hoofdlijnen vastleggen. Maar onderhandelingen over maatregelen en uitwerking gaan gewoon door. Belangrijk is dat het kabinet de focus verlegt naar doelvoorschriften. Laat boeren zelf keuzes maken. Geef boeren ook de ruimte om zaken integraal aan te pakken. Faciliteer en beloon boeren en tuinders voor diensten die zij kunnen leveren aan stikstofreductie, maar ook aan klimaat, mestbeleid en biodiversiteit. Dat biedt perspectief voor de lange termijn en levert veel meer op.

Bij de lobby binnen een democratisch bestel is het nooit alles of niets. De landbouwlobby is van oudsher machtig. Maar we werken in een breed krachtenveld. Politici luisteren ook naar andere partijen, die zitten niet stil. Daarom moeten we als boeren niet in een loopgravenoorlog terecht komen, waarbij de overheid ons uiteindelijk de wetten voorschrijft en we als sector aan het kortste eind trekken. De hakken in het zand zetten, gaat ons niets opleveren. Integendeel.

Marc Calon
Voorzitter LTO Nederland