MOB procedeert koe de wei uit

Beweiden en bemesten is vergunningplichtig, en de provincie moet handhavend optreden ook al legt dat een disproportionele druk op de ondernemer. Dat is de strekking van een recente uitspraak van de Rechtbank Overijssel in een zaak van MOB tegen de provincie Overijssel. MOB procedeert hiermee in feite de koe de wei uit. Dit druist in tegen het advies-Remkes, de positie van de overheid en de maatschappelijke vraag om meer weidegang. LTO Nederland hoopt dat de Provincie in hoger beroep gaat tegen de uitspraak.

“We zijn erg teleurgesteld over deze uitspraak. Bemesten en beweiden horen tot de kernactiviteiten van een boerenbedrijf. Daarnaast is een koe in de wei maatschappelijk gewenst, en een onderdeel van de stikstofaanpak – het zorgt juist voor minder stikstof. Extra vergunningen en papierwerk leveren niets op voor de natuur en maakt een gezonde bedrijfsvoering alleen maar moeilijker,” aldus Trienke Elshof, portefeuillehouder Platteland en Omgeving bij LTO Nederland. “Veel boeren zitten inmiddels al jaren in onzekerheid over de toekomst van hun bedrijf, en deze uitspraak draagt daar helaas alleen maar aan bij.”

Rechtszaak contraproductief
MOB wil dat de provincie Overijssel handhavend optreedt bij boeren die met hun bedrijf dicht bij stikstofgevoelige natuur zitten, omdat zij volgens MOB met het beweiden en bemesten bij aan de achteruitgang van die natuur bijdragen. De provincie weigerde dit, in lijn met het advies-Remkes en de positie van het ministerie van LNV. Het ministerie kondigde recent zelfs aan in te zetten op méér weidegang, waarmee de stikstofemissie van de melkveehouderij fors wordt verminderd.

De provincie heeft daarbij eerder aangegeven in het beweidings- en bemestingsseizoen niet actief te handhaven op de vergunningsplicht voor beweiden en bemesten, omdat handhavend optreden niet evenredig zou zijn in verhouding met de daarmee te behalen doelen. De rechtbank is het daar niet mee eens en stelt dat als niet duidelijk is wat de gevolgen zijn voor de natuur, ook niet kan worden afgewogen of handhavend optreden disproportioneel is.

Onwerkbare papierwinkel
Uit de uitspraak van de rechter blijkt dat het theoretisch gezien mogelijk is om bemesten en beweiden onder ‘bestaand gebruik’ te schuiven. Bestaand gebruik is een juridisch begrip en houdt in dat geen natuurvergunning nodig is als bewezen én onderbouwd kan worden dat een activiteit al plaats vond toen de Natura 2000-gebieden werden aangewezen. In de betreffende casus was volgens de rechter onvoldoende onderbouwd dat het om bestaand gebruik ging. Hoe die onderbouwing er dan wel uit moet komen te zien is onduidelijk: LTO Nederland noemt dat de kern van het probleem. Met deze uitspraak miskent de rechter dat enige flexibiliteit in grondgebruik, bijvoorbeeld door gewasrotatie, onlosmakelijk verbonden is met agrarische bedrijfsvoering.

De provincie moet binnen acht weken een nieuw besluit nemen op het handhavingsverzoek van MOB, anders volgt er een dwangsom. LTO Nederland hoopt dat de provincie Overijssel in hoger beroep gaat tegen de uitspraak.