LTO herkent inzet bij stikstofplan kabinet, snelle behandeling nodig

Vandaag bracht het kabinet het startpakket vanuit de ministeriële commissie Economie en Natuurherstel naar buiten. LTO sprak de afgelopen maanden veelvuldig met de Ministeriële Commissie, betrokken ministers en Kamerleden en herkent het nodige van de eigen inzet terug in de vandaag voorgestelde aanpak. De door LTO bepleitte spoedwetgeving is door het kabinet omarmd. Daarnaast heeft LTO altijd gezegd dat emissiereductie hand in hand moet gaan met de juridische aanpassing van het stikstofbeleid. “Beide sporen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden,” zegt LTO-voorzitter Ger Koopmans: “Alleen door én de wet aan te passen én werk te maken van minder stikstofuitstoot, kunnen we de stikstofcrisis definitief achter ons laten.”

Uit de Kamerbrief blijkt wat de ingezette sporen zijn en wat het hoofddoel wordt van emissiereductie. LTO ziet verschillende belangrijke stappen in de Kamerbrief, die op verschillende punten meer concreet moeten worden. Wij dragen daar graag aan bij. Koopmans: “Ruim 40% reductie zal heel hard werken worden voor de land- en tuinbouw. We zijn echter bereid om die verantwoordelijkheid te nemen, maar alleen als dit gelijk opgaat met de juridische aanpassingen die nog dit jaar door beide Kamers moeten gaan. Emissiereductie onder de huidige wet zal geen enkel perspectief bieden voor boeren en tuinders.”

Inzet LTO
Om succesvol stikstof te reduceren, moet door Rijk en provincies aan een aantal randvoorwaarden worden voldaan. Het kabinet zal een aantal zaken via spoedwetgeving juridisch moeten vastleggen met ingang van januari 2026. Dat vergt zowel snelle indiening door het kabinet, als snelle behandeling door Tweede- en Eerste Kamer. Met de rekenkundige ondergrens kan, zo is onze inschatting, 95% van alle bouwtrajecten doorgang vinden en is het probleem van 80% van de PAS melders opgelost en ook een groot deel van de interimmers. Verder moet de uitvoeringskracht in het landelijk gebied snel opgeschaald worden om gebiedsprocessen voldoende zorgvuldig en voortvarend te kunnen doorlopen. Bovendien zijn voor de gebiedsgerichte aanpak substantiële publieke investeringen vereist en aangekondigd.

Naast het eerder gepubliceerde juridische plan op basis van het advies van Houthoff heeft LTO ook mogelijkheden voor geborgde emissiereducerende maatregelen besproken met de ministeriële commissie. Het gaat om zowel landelijk beschikbare maatregelen, bedrijfsspecifieke maatregelen en een gebiedsgerichte aanpak. Maatregelen gericht op bedrijfsspecifieke emissiesturing bestaan uit doelsturing via emissienormen per bedrijf. Ondernemers kunnen deze bereiken via een stoffenbalans, voerspoor, omschakeling of innovatieve technieken. Belangrijke randvoorwaarde is dat bedrijven juridisch handelingsperspectief krijgen om deze reducties te kunnen realiseren. Met deze brief begint het handelingsperspectief vorm te krijgen.

LTO steunt onder voorwaarden en vanuit het belang van haar leden de gebiedsgerichte aanpak om te beginnen met de Veluwe en de Peel conform de motie Holman/Van Campen. In de meeste N2000-gebieden is een vrijwillige aanpak voldoende, in enkele drukgebieden moet dat meer gestructureerd via een vorm van herinrichting van het landelijk gebied. Dergelijk formeel proces biedt kansen voor natuurherstel én voor bedrijfsperspectief voor de boeren en tuinders die blijven of verplaatsen. LTO is blij dat het kabinet het voorstel van LTO heef overgenomen om naar analogie van het instrumentarium uit de Wilg de gebiedsprocessen in te gaan. Daarmee worden de rechten van grondgebruikers en eigenaren in dergelijk proces juridisch geborgd, iets wat in onder andere de NPLG-aanpak ontbrak.

LTO gaat met het kabinet aan de slag om na de juridische borging via de aangekondigde spoedwet met inhoudelijke voorstellen te komen om tot geborgde emissiereductie te komen. Die reductie is nodig om de gewenste juridische aanpassingen zekerheid te geven. Zodat zowel de natuur kan herstellen én er weer toekomstperspectief ontstaat voor boeren en tuinders.

In gesprek met LTO-leden
Nu het pakket vanuit het kabinet op hoofdlijnen naar buiten is gekomen, gaat LTO in gesprek met haar leden over de kamerbrief en de verdere stappen voor invulling van het beleid. Wij vinden het belangrijk om met onze leden die de concrete maatregelen zullen ervaren het gesprek aan te gaan. De Tweede Kamer zal over de uitkomsten geïnformeerd worden in aanloop naar het aangekondigde debat op 22 mei.