Laatste stand van zaken VGO III biedt nog geen nieuwe inzichten

Gisteren heeft minister Schouten van LNV met een kamerbrief de stand van zaken van het derde onderzoekprogramma Veehouderij en Gezondheid (VGO III) gepresenteerd. Daarbij stuurde ze resultaten van twee rapporten, die deel zijn van het vervolgonderzoek in VGO III mee. Uit de resultaten van beide rapporten blijkt nog geen causaal verband tussen het wonen in de nabijheid van geitenhouderijen en het vaker voorkomen van longontstekingen. LTO Nederland benadrukt de noodzaak van nader onderzoek naar een mogelijke oorzaak. 

“De laatste stand van zaken biedt nog geen verdere duidelijkheid over een mogelijk causaal verband in dit onderzoek. Geitenhouders, hun gezin, maar ook omwonenden hebben behoefte aan inzicht. De onzekerheid is niet alleen vervelend, het maakt het ook lastig voor geitenhouders om te bepalen welke eventuele stappen zij zouden kunnen nemen. We werken uiteraard mee aan het onderzoek en benadrukken dat een volledige uitvoer van het onderzoek belangrijk is voor alle betrokkenen”, aldus Jeannette van de Ven, Portefeuillehouder Gezonde Dieren bij LTO Nederland.

Rapporten Kamerbrief
Het eerste rapport, waarin gekeken is naar gegevens van huisartsenpraktijken in Noord-Brabant en het noorden van Limburg tussen 2017 en 2019, toont vergelijkbare resultaten met eerdere rapporten. Namelijk, een mogelijke associatie tussen het wonen nabij geitenhouderijen tot 500 meter en een verhoogde kans op longontstekingen. Daarbij is echter geen causaal verband aangetoond. Bij het wonen van 1000 meter of 2000 meter van een geitenbedrijf is geen associatie gevonden met een verhoogd aantal longontstekingen.

In het tweede rapport is gekeken naar mogelijke oorzaken van longontsteking bij patiënten in de omgeving van geitenhouderijen. Daaruit blijkt dat geen associaties worden gevonden tussen de gevonden micro-organismen bij de patiënten die dichtbij geitenhouderijen wonen (tot 200 meter afstand) vergeleken met de micro-organismen bij patiënten die verder weg van geitenhouderijen wonen. Het onderzoek wordt nog voortgezet.

Achtergrond onderzoek
In een eerder VGO-onderzoek werden er ook associaties gevonden tussen het wonen in de nabijheid van een geitenbedrijf en het voorkomen van longontsteking. Momenteel lopen er onderzoeken naar mogelijke oorzaken van deze associaties, en of er een causaal verband is. Onderdeel daarvan is dat  bij patiënten die met een longontsteking bij de huisarts komen wordt onderzocht welke ziekteverwekker de longontsteking heeft veroorzaakt. Daarnaast wordt onderzoek gedaan bij geitenhouders en op geitenbedrijven. Tot nu toe zijn er geen aanknopingspunten voor een mogelijke oorzaak van de verhoogde kans op longontsteking. De resultaten van het onderzoek worden pas eind 2024 verwacht. Oorzaak daarvan is dat er in 2020/2021 veel minder longontstekingen bij huisartsen gemeld werden dan in voorgaande jaren, vermoedelijk vanwege COVID-maatregelen.

Pluimveehouderij
In het eerste rapport met de epidemiologische analyse van huisartsengegevens is voor de periode 2017-2019 wel een associatie gevonden tussen een verhoogd aantal longontstekingen en de aanwezigheid van pluimveebedrijven. In de periode 2014-2016 is deze associatie niet gevonden, en er is ook nooit een causaal verband aangetoond. Uit de resultaten blijkt dus geen consistentie over de verschillende jaren, onderzoeksgebieden en onderzoeksmethoden.