Inzet vakmanschap onontbeerlijk voor gezonde bodem en schoon water

Vandaag publiceerde het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de internetconsultatie voor het 7e actieprogramma betreffende de Nitraatrichtlijn. LTO Nederland heeft eerder voor een tijdig en openbaar politiek gesprek over de mogelijk vergaande gevolgen voor boeren en tuinders gepleit. Nu het concept openbaar is zullen LTO Nederland en NAJK namens hun leden een reactie voorbereiden. Vakmanschap, haalbare doelgerichte maatregelen en een gebiedsgerichte aanpak en verdienvermogen staan daarbij centraal.

Het produceren van voedsel in de open lucht gaat niet zonder emissies. Vanzelfsprekend willen boeren en tuinders die emissies zo beperkt mogelijk houden, binnen de mogelijkheden van wat praktisch en economisch haalbaar is. Wij vinden dat het vakmanschap van ondernemers centraal moet staan bij de aanpak van de wateropgaven in het agrarisch gebied. Wij vragen realistische doelen, keuzes voor ondernemers in gebieden en een plan dat het verdienvermogen van onze boeren en tuinders intact laat, of liever nog: versterkt!

Bij een eerste beoordeling van het vandaag gepubliceerde concept actieprogramma blijkt er veel opgehangen te zijn aan verregaande middelvoorschriften, te financieren met geld uit het GLB. Dus: een sigaar uit eigen doos! Het betreft zeer zware middelvoorschriften die in veel gevallen generiek voor heel Nederland gelden: ingrijpen op het bouwplan, voorschriften voor het areaal grasland, verplichte inzet van vanggewassen op zand- en lössgronden en meer brede bufferstroken. Met andere woorden: zware maatregelen waarvan de economische impact nog niet onderzocht is.

Maar dat het 7e Actieprogramma negatieve impact heeft op het verdienvermogen van de boer en tuinder is duidelijk. Ook de impact op partijen in de agroketen zal groot zijn. Als, zoals nu wordt voorgesteld, binnen een bepaalde termijn op alle zand- en lösspercelen vanggewassen gezaaid moeten zijn, dan gaat dat volledig voorbij aan de cyclus van bijvoorbeeld de suikerindustrie of aardappelverwerking. LNV gaat hier op de stoel van de ondernemer en de verwerkers zitten om kalenderlandbouw te bedrijven. Voorschriften waarbij het enige doel lijkt om maatregelen juridisch dicht te kunnen leggen.

Er is maar één weg die uitkomst biedt: de overheid zou nu echt eens de boeren en tuinders moeten motiveren en stimuleren tot nog beter beheer van bodem en gewas. Het veel genoemde begrip kringlooplandbouw serieus inhoud geven en zorgen dat de boer de bodem, het perceel en het gewas erop, centraal kan zetten. Zorg dat boeren hun gewas optimaal kunnen bemesten en de bodem kunnen verbeteren met zoveel mogelijk producten uit de agrarische kringloop. Neem effectieve maatregelen alleen daar waar het nodig is en niet in gebieden of op bedrijven waar de doelen al worden behaald. Het nu gepresenteerde concept 7e Actieprogramma geeft ondernemers geen enkel perspectief en legt een potentiële bom onder initiatieven die afgelopen jaren gezamenlijk zijn ingezet zoals het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer en de Vruchtbare Kringloopprojecten.

LTO Nederland en NAJK willen ook de derogatie behouden en hebben daarbij de wens voor een derogatie op gewasniveau. De waterkwaliteit onder derogatie bedrijven is namelijk goed. Derogatie beperkt de inzet van kunstmest en delfstoffen en levert daarmee een bijdrage aan kringlooplandbouw. Gezien de lange Brusselse trajecten zal de EU pas medio volgend jaar over het verlenen van een derogatie voor Nederland kunnen beslissen. Maar LNV neemt op voorhand al bepaalde voorwaarden op door het areaal rustgewassen en blijvend grasland bij graasdierhouders vast te leggen. Het nu voorliggende tijdspad zal een praktisch onwerkbare situatie veroorzaken. Zonder derogatie het behalen van waterkwaliteitsdoelen afdwingen door bij graasdierhouders het areaal grasland af te dwingen is onacceptabel.

Samen met vertegenwoordigers van ketenpartijen (bv. de BO Akkerbouw en NZO), andere belangenbehartigers (o.a. NAV en NAJK) en Rabobank trekken we als LTO Nederland samen op om LNV te laten inzien dat het vakmanschap van agrariërs onontbeerlijk is voor een gezonde bodem en schoon water. Uiteraard zullen wij namens onze leden met een uitgebreide reactie komen op de internetconsultatie. Deze zal gedeeld worden met onze leden zodat leden die zelf ook willen reageren daar gebruik van kunnen maken. De consultatie is hier te vinden.