Druk op landbouwgrond bij onderhandelingen Gemeenschappelijk Landbouwbeleid

In Brussel wordt deze week onderhandeld over het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). LTO Nederland en NAJK maken zich zorgen over de druk op landbouwgrond die zich achter de schermen ontwikkelt. Als basisvoorwaarde moet straks misschien een substantieel deel van de landbouwgrond uit productie worden gehaald. De belangenbehartigers uiten hun zorgen vandaag bij minister Schouten.

“De voorstellen die circuleren zetten nog meer druk op grond. We hebben in Nederland een tekort aan ruimte, met de hoogste grondprijzen in Europa. Vruchtbare landbouwgrond uit productie halen zet boereninkomens verder onder druk, raakt Nederlandse boeren harder dan Europese collega’s, en getuigt van weinig besef van het belang van de Nederlandse voedselproductie,” zegt Sjaak van der Tak, voorzitter LTO Nederland.

Om aanspraak te kunnen maken op inkomensondersteuning uit het GLB moeten boeren aan allerlei basisnormen voldoen. Over deze basisvoorwaarden wordt nu in Brussel onderhandeld. Daarnaast kunnen boeren in het nieuwe GLB extra bijdragen aan milieu- en klimaatdoelstellingen, met zogeheten ecoregelingen.

In de brief aan minister Schouten vragen LTO en NAJK om namens Nederland steviger positie te nemen. Het gaat dan om bijvoorbeeld de voorwaarden over bufferstroken langs waterlopen, het wisselen van gewassen, en dus ook de aanwijzing van landbouwgrond als ‘niet productief’. Dit is in lijn met de inzet van het kabinet, dat in 2018 aangaf juist te willen gaan voor doelgerichte betalingen in plaats van strengere basisvoorwaarden.

“Als de basisvoorwaarden onuitvoerbaar zijn dan loopt het direct al mis, zowel voor de sector als voor de samenleving. WUR-cijfers over 2015 laten bijvoorbeeld zien dat maar liefst 41% van de melkveehouderijbedrijven een negatief inkomen heeft wanneer er geen inkomensondersteuning is. Voor het GLB vanaf 2023 is sowieso al ruim 9% minder budget beschikbaar. Nu moeten volgens de Raad en het Europees Parlement de basisvoorwaarden ook nog strenger worden. Zeker voor jonge boeren, die minder reserves hebben kunnen aanleggen, houdt het dan op. Tegelijkertijd zet je ook de maatschappelijke doelstellingen onder druk. Geen deelname aan het GLB betekent ook geen deelname aan ecoregelingen, en dus geen stimulans voor en ondersteuning bij verdere verduurzaming,” licht Willem Voncken, portefeuillehouder internationaal bij NAJK, toe.

Donderdag 24 en vrijdag 25 juni onderhandelen de Europese Landbouwraad, het Europees Parlement en de Europese Commissie in een zogenoemde supertriloog over het toekomstig landbouwbeleid. Volgende week, op 28 en 29 juni, zal de Landbouwraad de uitkomst van de triloog bespreken. Naar verwachting treedt het nieuwe GLB op 1 januari 2023 in werking. Nederland moet de nationale uitwerking van het nieuwe GLB, eind dit jaar voor goedkeuring indienen in Brussel.

“De voorstellen die nu circuleren zijn te ingrijpend, zeker voor melkveehouders, akkerbouwers en vollegrondsgroentelers. Zo kan het niet uit. We vragen de minister dus om haar positie optimaal te benutten om, in lijn met het eigen beleid, zich volledig in te zetten voor Nederlandse boeren en tuinders in Brussel,” aldus Van der Tak.