Brexit: gemengde signalen maar we zijn nog geen stap verder

Theresa May had gisteravond (29 januari) een goede avond, want haar Conservatieve Partij stond er weer. Een aantal Lagerhuisamendementen die schadelijk geweest zouden zijn voor May, werden met een klein verschil verworpen. Twee niet-bindende voorstellen werden wel aangenomen: het Britse Lagerhuis wil geen Ierse ‘backstop’ (die moet voorkomen dat er een harde landgrens komt) en geen ‘no-deal’ brexit (een brexit zonder afspraken, chaos dus). Een voorstel dat de Britse regering zou dringen om straks aan de EU om uitstel te vragen, haalde het niet.

Europa wil de onderhandelingen over de Ierse backstop niet heropenen. Meteen na de stemming in het Lagerhuis liet de voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, weten dat de backstop onderdeel is van het terugtrekkingsakkoord en niet onderhandelbaar. De EU volgt hierin de Ierse regering, die absoluut geen hard landgrens met Noord-Ierland wil. Ook de Franse president Macron wil geen nieuwe onderhandelingen.

Pyrrusoverwinning?
Theresa May’s positie is nog steeds zwak. Ze heeft haar hele hebben en houwen ingezet op een concessie van de EU, en die lijkt niet te komen. Ze moet opnieuw in gesprek met Brussel, maar veel meer dan een kopje thee en een schouderklopje hoeft ze niet te verwachten. De eerstvolgende belangrijke zitting van het Britse Lagerhuis is op 14 februari. De situatie is nog even onzeker als voorheen. Zolang de Britse politici hun standpunt over de toekomstige relatie met de EU niet wijzigen (bijvoorbeeld: lid blijven van de Europese interne markt en douane-unie) komt er geen beweging.

Wat is ons advies aan ondernemers?
Bedrijven die (in)direct afhankelijk zijn van de export naar het Verenigd Koninkrijk en die nog niets ondernomen hebben, dienen onverwijld de acties te ondernemen:

• Overleg met jouw afnemer(s), telersvereniging, coöperatie, verwerker, handelshuis, lijnrijder enzovoorts over wat te doen. Vraag of men bezig is met brexit, wat de verwachtingen zijn en wat er voorbereid moet worden. Maak een draaiboek voor de weken rondom 29 maart 2019 en ga daarbij uit van ernstige vertragingen aan de grens met het VK (Hoek van Holland, Zeebrugge, Kanaaltunnel, Dover). Kijk naar mogelijke alternatieve afzet, ook al is dat gemakkelijker gezegd dan gedaan.

Als je rechtstreeks afzet in het VK en nog niet exporteert naar een ander derde (niet-EU) land:

• Doe de ‘brexit impact scan’. Zie www.brexitloket.nl. Dit geeft je een richting voor de zaken waarover je na moet denken in geval van een brexit zonder afspraken op 29 maart aanstaande.
• Zoek contact met de douane om het zogenaamde EORI-nummer aan te vragen. Dan ben je namelijk geregistreerd bij de douane en kan je aangifte doen in de douanesystemen. Daar is vervolgens een hoop administratie te regelen. Zie www.douane.nl/brexit.
• Vraag een registratie elektronisch berichtenverkeer aan.
• Overleg met de Belastingdienst over wie waar BTW dient af te dragen. Bij import is straks nl een zogenaamde ‘artikel-23’ vergunning nodig, anders moet je steeds aangifte doen bij de douane en daar afrekenen. Behandeltijd is acht weken! Zie www.evofenedex.nl.
• Overleg met jouw inspectiedienst (zoals NVWA, KCB) over de exportvereisten en het exportcertificaat.
• Houd rekening met sterkere schommelingen van het Britse pond.

Blijf het nieuws volgen. Niemand aan de Britse en Europese zijde wil een no-deal brexit, dus je zou verwachten dat er een regeling komt. Kennelijk is de druk nog niet groot genoeg. Het komt vaker voor dat akkoorden in Brussel op het laatste moment gesloten worden. De brexit-deal die voor ligt, zou voor 21 maanden uitstel zorgen, in ieder geval tot 1 januari 2021. Het probleem is dat er iets moet gebeuren. Zonder dat, stevenen we af op ‘cliff-edge’ brexit, ofwel chaos vanaf 29 maart 2019.

Inzet LTO
LTO heeft de afgelopen jaren in Den Haag en Brussel, met vele andere partners, ingezet op een ‘zachte brexit’. Dat wil zeggen: dat de handel ongehinderd door kan gaan, zonder inspecties en zonder douanecontroles en – heffingen. Dit is ook de mening van onze Britse collega’s van de National Farmers’ Union (NFU) en de Europese landbouwkoepel COPA-COGECA.

De huidige ‘terugtrekkingsdeal’ die de afgelopen twee jaar is uitonderhandeld tussen de EU en het VK, zou ons 21 maanden extra tijd geven voor onderhandelingen over de toekomstige handelsrelatie. De export zou dan in ieder geval tot 1 januari 2021 ongehinderd door kunnen gaan, en mogelijk zelfs twee jaar langer.

Er resteren nog twee maanden om grote schade te voorkomen. Daar moet alle energie nu op gericht zijn. De Britse politiek is de afgelopen maanden vooral met zichzelf in gesprek geweest. Hopelijk gaan de verantwoordelijke politici eindelijk hun verantwoordelijkheid nemen om chaos te voorkomen.