Asbest

Een realistisch asbestbeleid, waarin bescherming van de gezondheid van mensen voorop staat, is nodig. Een risicogerichte aanpak heeft daarom de voorkeur. LTO pleit voor meer stimulansen om de sanering van daken verder te brengen.

Tot het verbod op het gebruik van asbest in 1990, is het materiaal in de agrarische sector veel gebruikt voor dakbedekking van schuren en stallen. Toen duidelijk werd dat de verwerking van asbest gezondheidsrisico’s met zich mee brengt, is vanuit de land- en tuinbouw initiatief genomen om asbest te saneren.

LTO is in 2012 van start gegaan met Agro Asbest Veilig. Door middel van voorlichting, advies en vraagbundeling, is asbestsanering in een stroomversnelling gebracht. Ondanks forse inspanningen vanuit de sector, verloopt de sanering tot nu toe moeizaam. Dit komt onder meer door strenge regelgeving, hoge kosten voor de afvoer van asbest en het gebrek aan voldoende financiële stimulering.

Realistisch asbestbeleid met een risicogerichte aanpak
LTO is voorstander van een realistisch en risicogericht asbestbeleid, waarbij bescherming van de gezondheid van mensen voorop staat. De wet- en regelgeving moet echter wel in verhouding staan tot de risico’s die gelopen kunnen worden. Het bestaande asbeststelsel biedt daarvoor geen goede basis en moet fundamenteel worden herzien. Het stelsel is nu onvoldoende onafhankelijk en er is weinig ruimte voor nieuwe ontwikkelingen. Daarnaast ontbreekt de prikkel om sanering eenvoudiger en goedkoper uit te voeren.

LTO heeft vertrouwen in de maatregelen ter verbetering van het asbeststelsel die Staatssecretaris Van Ark heeft aangekondigd. Vooral het instellen van een Validatie- en Innovatiepunt (VIP) kan nieuwe ontwikkelingen op het gebied van asbestsanering faciliteren. Maar er moet meer gebeuren. Op dit moment onderzoekt het ministerie van I&W de blootstelling aan asbestvezels bij saneringswerkzaamheden. Dit onderzoek kan de basis vormen voor een meer risicogerichte aanpak. De conclusies en aanbevelingen van het onderzoek worden betrokken bij de herziening van het asbeststelsel. De uitkomsten worden medio november 2020 verwacht.

Stimulansen en koppelingen
Een eerder wetsvoorstel voor een verbod op asbestdaken, heeft geen meerderheid behaald in de Eerste Kamer. Dit tot tevredenheid van LTO. Een verbod zou leiden tot hoge financiële en administratieve lasten voor boeren en tuinders, terwijl er over de noodzaak en urgentie van een verbod veel discussie was. Nu het verbod van tafel is, gaat LTO in gesprek met andere partijen en politiek over hoe de sanering in te vullen.

LTO is voorstander van een nieuwe subsidieregeling. Het ministerie zet vooral in op de totstandkoming van fondsen voor particuliere en zakelijke eigenaren. Een fonds voor particuliere dakeigenaren bestaat inmiddels. Het ministerie van I&W onderzoekt hoe een fonds voor zakelijke dakeigenaren eruit moet komen te zien. De conclusies en aanbevelingen van dit onderzoek worden eind 2020 verwacht. Om de sanering van daken echt een stimulans te geven hoopt LTO dat andere (financiële) regelingen dan alleen leningen beschikbaar komen. Ook pleit LTO voor fiscale stimulansen, zoals een verlaagd storttarief en rood-voor-rood regelingen.

Door asbestsanering als een kans te zien om ook andere maatschappelijke doelen te bereiken, kan het uiteindelijke effect vergroot worden. Zo kan asbestsanering worden gekoppeld aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord, bijvoorbeeld door het te combineren met het leggen van zonnepanelen. Daarnaast draagt asbestsanering bij aan het mooi en vitaal houden van het landelijk gebied. Provincies en gemeenten worstelen met vrijkomende (agrarische) bedrijfsgebouwen (VAB’s) die door het ontbreken van een business-case niet worden gesaneerd en op den duur verkrotten.