Civiele Woo-procedure: Rechter stelt NRC, FTM en Omroep Gelderland grotendeels in het ongelijk

Op vrijwel alle onderdelen waarop NRC, Follow the Money (FTM) en Omroep Gelderland een civiele procedure waren gestart tegen de Nederlandse staat, heeft de Rechtbank Den Haag de mediabedrijven gisteren in het ongelijk gesteld. LTO Nederland, POV en Vee&Logistiek Nederland hadden zich in deze procedure gevoegd aan de zijde van de Staat. In de meeste vorderingen zijn de mediabedrijven niet ontvankelijk verklaard of zijn de vorderingen afgewezen. De uitspraak van de rechtbank is grotendeels in lijn met het door ons beoogde resultaat. LTO, POV en Vee&Logistiek zijn opgelucht met het tussentijdse signaal dat de rechtbank hiermee afgeeft. Het openbaar maken van gevoelige persoonsgegevens vraagt een zorgvuldige afweging: die zorgvuldigheid gaat boven ronkende oneliners en symboolpolitiek.

Zienswijzeprocedures
In deze civiele procedure probeerden de mediabedrijven te bereiken dat de overheid in de toekomst minder zorgvuldig hoeft om te gaan met het openbaar maken van gevoelige persoonsinformatie. NRC, FTM en Omroep Gelderland eisten dat de overheid agrarische bedrijven alleen nog maar zou moeten informeren over openbaarmakingsverzoeken via een publicatie in de Staatscourant. Sterker nog: mediabedrijven wilden dat het de overheid verboden zou worden om agrariërs hierover individueel op de hoogte te stellen.

LTO Nederland, POV en Vee&Logistiek vinden dat niet van boeren, tuinders en agrarische ondernemers verwacht kan worden dat zij dagelijks de Staatscourant lezen. Bedrijven in de agrarische sector hebben er recht op dat de overheid hen persoonlijk aanschrijft en daarin vermeldt welke informatie de overheid voornemens is om openbaar te maken en op welke wijze zij daarop binnen een redelijke termijn kunnen reageren.

In deze vordering zijn de mediabedrijven door de rechtbank niet ontvankelijk verklaard. Als zij willen klagen over de wijze waarop de minister invulling geeft aan de zienswijzegelegenheid, dan moeten ze zich daarvoor tot de bestuursrechter wenden. Dit kan niet via een civiele rechter ‘geregeld’ worden. Op dit cruciale punt hebben de Staat, LTO, POV en Vee&Logistiek dus gewonnen.

Openbaarmakingsbesluit Nederland
Tegen het Woo-besluit om gegevens van veehouders openbaar te maken voor heel Nederland over 2020, 2021 en 2022, loopt momenteel een hoger beroep van o.a. de Minister van LVVN, LTO Nederland, de Nederlandse Melkveehouders Vakbond en FDF bij de Raad van State. Dit besluit is daarmee  onderdeel van een bestuursrechtelijke procedure die nog niet is afgerond. Desondanks eisten de mediabedrijven van de rechtbank dat de uitkomst van het hoger beroep niet afgewacht zou worden, – en dat de gegevens binnen twee dagen openbaar moeten worden gemaakt. In het vonnis stelt de civiele kortgedingrechter dat de mediabedrijven gedeeltelijk niet ontvankelijk zijn en voor het overige deel wordt hun vordering afgewezen: Het hoger beroep moet worden afgewacht. Ook ten aanzien van deze vordering hebben de Staat en LTO, POV en Vee&Logistiek dus gewonnen.

Openbaarmakingsbesluit Gelderland
Tegen dit WOO-besluit, dat betrekking heeft op gegevens van veehouders in provincie Gelderland uit 2023, was geen bezwaar ingesteld. Dat besluit is daarom onherroepelijk. De openbaarmaking moest dan ook plaatsvinden. De kortgedingrechter veroordeelt de minister daarom tot openbaarmaking van de informatie op basis van het openbaarmakingsbesluit Gelderland. Minister Wiersma heeft laten weten gehoor te geven aan deze uitspraak van de rechter. Wel krijgt de minister nog 14 dagen de tijd om eventueel de boeren te informeren.

Conclusie
Op de voor ons cruciale punten, waarom LTO, POV en Vee&Logistiek zich hebben gevoegd in deze civiele procedure, zijn de mediabedrijven niet ontvankelijk verklaard of zijn hun vorderingen afgewezen. Voor de toekomst kunnen er nog steeds zienswijzeprocedures plaatsvinden op basis van een persoonlijke aanschrijving van agrariërs en voor wat betreft het openbaarmakingsbesluit Nederland moet de uitkomst van de procedure bij de Raad van State worden afgewacht. In afwachting van de uitspraak van de Raad van State in het hoger beroep blijven LTO Nederland, POV en Vee&Logistiek wijzen op de feitelijke consequenties die openbaarmaking van dergelijke informatie heeft voor boerengezinnen en ondernemers