Windbreekgaas veelbelovende maatregel om het risico op vogelgriepbesmettingen via de lucht te verkleinen

Het plaatsen van windbreekgaas heeft een duidelijk verlagend effect op het risico op vogelgriepbesmettingen via de luchtinlaten. Dit blijkt uit recent onderzoek van Royal GD en Universiteit Utrecht, geïnitieerd en gefinancierd door de pluimveesector. In de proef werd onder laboratoriumomstandigheden de situatie nagebootst waarin vogelgriepvirus via de luchtinlaten de stal zou binnenkomen. Het risico om besmet te raken was voor de kippen in de proef veel lager wanneer de lucht met vogelgriepvirus in een aerosol via windbreekgaas de isolator binnenkwam.

De insleep van het vogelgriepvirus (AI) op pluimveebedrijven kan op verschillende manieren plaatsvinden: insleep door direct contact met besmet pluimvee of vogels, of indirect via uitwerpselen van besmette vogels. Deze kunnen via materialen, mensen, dieren, voertuigen etc. naar binnen worden gebracht of zouden via de luchtinlaat (op druppeltjes of stof- of grasdeeltjes, besmette veertjes van vogels, insecten of ongedierte) binnen kunnen komen. Dat een deel van de vogelgriepbesmettingen via de luchtinlaat komt, wordt al langer vermoed. Daarom initieerden innovatieve pluimveehouders een aantal jaar geleden windbreekgaas als extra bescherming tegen vogelgriep. De afgelopen jaren zijn onderzoeken uitgevoerd naar de effectiviteit daarvan. Recent is de laatste stap gezet door Royal GD en Universiteit Utrecht.

Windbreekgaas als extra verdedigingslinie
Het doel van het onderzoek was om onder geconditioneerde omstandigheden het effect op de vogelgriepverspreiding door een luchtinlaat te vergelijken wanneer er wel of geen windbreekgaas voor bevestigd is. In dit onderzoek, net als bij de voorstudies, is steeds met hetzelfde (twee laags)-windbreekgaas gewerkt. De conclusies zijn:

• Het plaatsen van dubbel windbreekgaas voor de luchtinlaat zorgde ervoor dat het risico om besmet te raken 10 keer lager werd wanneer een aanzienlijke hoeveelheid levend AI-virus via aerosolvorm aan de binnenkomende lucht werd toegevoegd.
• Naar verwachting is het verlagende effect op een besmetting door windbreekgaas nog hoger voor AI-virus dat aan grovere deeltjes (meststof, grote druppels, insecten, veertjes e.d.) zit.

Een belangrijke kanttekening is dat insleep via de luchtinlaat niet de enige manier is waardoor het virus de stal in kan komen. Welk deel van de besmettingen dit zijn, is niet bekend. Het gebruik van windbreekgaas is daarmee een toevoeging aan de bestaande bioveiligheidsmaatregelen. Kortom, de resultaten tonen aan dat windbreekgaas een langverwachte en veelbelovende extra verdedigingslinie kan vormen tegen het vogelgriepvirus. En niet alleen tegen vogelgriep, maar ook als extra barrière tegen plaagdieren en mogelijk andere ziektekiemen die via de lucht binnen kunnen komen.

Spoedig vervolg voor de praktijk
Deze resultaten vragen om een spoedige vertaalslag naar de praktijksituaties. Welk type(n) windbreekgaas zijn bruikbaar? Hoe moet het worden bevestigd? Hoeveel vierkante meter doek is er nodig per kuub lucht? Wat zijn de mogelijkheden per houderijvorm in relatie tot de ventilatiesystemen? Dit zijn enkele vragen die nu opgepakt worden en hopelijk snel worden beantwoord, zodat pluimveehouders ook snel aan de slag kunnen met deze extra bescherming tegen vogelgriep.